Samenwerkend leren ligt aan de basis van Success for All. Leerlingen werken veel met elkaar samen tijdens het leren om zo de cognitieve en de sociale ontwikkeling te stimuleren. In de lessen staat het werken in een team centraal. Elk tafelgroepje is een team en heeft een eigen teamnaam. Goede samenwerking wordt beloond en successen worden gevierd!
In het Success for All-programma wordt gebruik gemaakt van verschillende werkvormen voor samenwerkend leren. Er wordt bijvoorbeeld gewerkt met Denken-Delen-Uitwisselen: na een vraag van een leerkracht krijgen leerlingen eerst de kans om te denken, om hun gedachten te delen met groepsgenoten en pas daarna de antwoorden uit te wisselen met de andere leerlingen uit de klas.
Ook wordt de werkvorm Genummerde hoofden (wordt ook wel Koppen bij elkaar genoemd) toegepast. Hierbij heeft elke leerling in een tafelgroepje een nummer. Het groepje is er verantwoordelijk voor dat iedereen het antwoord kan geven en snapt. De leerkracht geeft daarna bijvoorbeeld de beurt aan alle nummers 3. Van elk groepje moet de leerling die nummer 3 had het antwoord geven en toelichten.
Positieve effecten op de cognitieve en sociale ontwikkeling
Onderzoek heeft uitgewezen dat de leerprestaties van leerlingen verbeteren door toepassing van samenwerkend leren in de lessen. Door samen te werken zijn de leerlingen samen actief bezig met de leerstof. Bij het werken in een tweetal of in een groepje gaan ze in gesprek met elkaar. Ervaringen en argumenten worden uitgewisseld en bediscussieerd. Op deze manier wordt het mondeling taalgebruik gestimuleerd. Bovendien gaan alle leerlingen aan de slag om de vraag te beantwoorden – dit werkt beter dan wanneer maar één of twee leerlingen uit de klas de beurt krijgen.
Tijdens het samenwerkend leren worden verschillen tussen leerlingen benut. De sterke leerling kan de zwakkere leerlingen helpen – zij worden omhoog getrokken door de uitleg van de sterkere leerling. Tegelijkertijd profiteert de sterke leerling van de hulp die hij of zij zelf geeft: door uitleg te moeten geven is hij of zij (opnieuw) actief bezig met de stof.
Daarnaast laat onderzoek zien dat samenwerkend leren een positief effect heeft op de sociale ontwikkeling van leerlingen. De samenwerking met elkaar biedt leerlingen de mogelijkheid om hun sociale vaardigheden te oefenen. Tijdens het samenwerken moeten ze goed naar elkaar luisteren en elkaar helpen. Onderzoek laat zien dat de sociale vaardigheden van leerlingen verbeteren door samenwerkend leren. Bovendien toont onderzoek aan dat er in klassen waar samengewerkt wordt een prettigere sfeer heerst en leerlingen vaak een positiever zelfbeeld hebben.
dr. Marij Veldman heeft onderzoek gedaan naar samenwerkend leren binnen Success for All en het effect daarvan op de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. Wilt u hier meer over weten? Neem dan contact met haar op via m.a.veldman@rug.nl